W Przygodach Alicji w Krainie Czarów obecne są także aluzje do Edith - przedstawiona została jako Orlątko (Eaglet), jedno ze zwierząt spotkanych przez Alicję po wydostaniu się z Kałuży Łez. Innym odniesieniem jest Tilly, jedna z trzech sióstr z opowieści Susła. Edith nazywano także w domu Mathildą, a Tilly jest zdrobnieniem tego imienia. Z tą teorią związane są także ukryte znnaczenia w imonach reszty sióstr żyjących na dnie studni; Lacie to anagram Alice, a Elsie brzmi jak inicjały L.C. - oznaczające imiona najstarszej siostry (Lorina Charlotte).
Wiersz otwierający pierwszą książkę, zatytułowany w oryginalne All in the golden afternoon (Pośród złotego popołudnia) także wymienia trzy siostry, które są kolejnymi wcieleniami córek dziekana Liddella. Zamieszczam fragmenty utworu w tłumaczeniu Macieja Słomczyńskiego:
Trójko okrutna! Pragnąć bajek
Wśród sennej tak pogody,
Od tchu słabego, tak, że piórka
Nie zdmuchnąłby bez szkody!
Lecz jakże przeciw trzem językom
Jednemu iść w zawody?
„Zaczynać!” Prima niecierpliwa
Wygłasza swe orędzie;
Secunda grzeczną ma nadzieję,
Że „Bzdur w tym wiele będzie!”;
Tertia przerywać chce opowieść
Co chwila, lecz nie częściej.
Edith jest oczywiście trzecią z nich, nazwaną tutaj Tertia.
Przyszła na świat w 1854 r., dwa lata po Alice; umierając miała zaledwie 22 lata i była wówczas zaręczona z Aubreyem Harcourtem.
Jej śmierć odnotował w dzienniku Dodgson (Carroll):
26 czerwca 1876
Do Oxfordu z W. E. Wilcoxem etc. Po przybyciu byłem głęboko zasmucony na wieść o śmierci (tego popołudna, na zapalenie otrzewnej, po odrze) mojej dawnej przyjaciółki, Edith Liddell.
W tym samym roku pojawia się inny wpis wspominający ją:
11 grudnia 1876
Pani Liddell przyszła obejrzeć fotografie Edith (o których pisałem), jakie wykonałem w 1858, 1859 i 1860; i przyjęła kilka z nich.
Zdjęcie wykonane przez C. L. Dodgsona latem 1858 r., Edith widoczna po lewej:
© National Portrait Gallery, London and the National Media Museum (part of the Science Museum Group, London)
Kolejna fotografia z lata 1858 r., autor ten sam; portret Edith
© National Portrait Gallery, London and the National Media Museum (part of the Science Museum Group, London)
Kolejna fotografia z lata 1858 r., autor ten sam; portret Edith
Obraz Trzy siostry - sir William Blake Richmond (1864)
(Edith ponownie po lewej)
Interesujące uwagi zapisał na temat tego portretu Dodgson. Oto, co stwierdził:
(...) ogólnie bardzo ładny obraz. Ina [Lorina] wygląda trochę zbyt surowo i melancholijnie, tak jak myślę, że wyglądałaby siedząc przy nieznajomym. Alice bardzo urocza, ale niezupełnie naturalna. Edith wygląda na najbardziej podobną do siebie z całej trójki.
(Słowo, które podkreśliłam Dodgson zapisał kursywą, a ponieważ ja wstawiam cały fragment w takiej czcionce, zaznaczyłam go w inny sposób.)
Edith i Alice w obiektywie Julii Margaret Cameron (Siostry), 1872
Na tym zdjęciu Edith ma 18 lat - i ponownie jest widoczna z lewej strony! Kobieta w białym ubraniu to Alice.
Edith spędziła życie u boku nieco straszej siostry, która przeszła do historii literatury; umarła zbyt młodo. Nie jest postacią związaną z nadzwyczajnymi dokonaniami. O ile mi wiadomo nie pozostawiła po sobie żadnych dzienników - chciałabym jednak dalej szukać, czy aby na pewno ktoś nie opisał jej ewentualnych prywatnych notatek. Prawdopodobnie rodzice planowali dla niej podobny los jak dla pozostałych córek - po zakończeniu domowej edukacji korzystne małżeństwo. Z powodu nagłej choroby jej życie zakończyło się znacznie wcześniej, niż ktokolwiek by się tego spodziewał.
Trudno powiedzieć, czy gdyby jej dorosłość naprawdę się rozpoczęła, miałaby szansę na bycie zapamiętaną z jakiegoś szczególnego powodu. Chociaż jest o wiele mniej rozpoznawalna niż Alice, ona także żyje w pewien sposób w Krainie Czarów. Zawsze przywoływana przez historyków i miłośników powieści - zawsze razem z dwiema siostrami, nigdy osobno.
Była zwyczajną dziewczyną z epoki wiktoriańskiej, która chciała cieszyć się życiem. Mam nadzieję, że skorzystała z niego na tyle, na ile mogła.
Fragmenty dziennika (oryginalnie w języku angielskim) odnalazłam na Twitterze prezentującym wpisy z pamiętnika Dodgsona: Lewis Carroll's Diaries (@DodgsonDiaries)
Strona o Edith Liddell w serwisie National Portrait Gallery
Blog w serwisie Tumblr Books and Art
Fragment książki Diane Waggoner Lewis Carroll's Photography and Modern Childhood dostępny w Książkach Google
Strona o zdjęciu The Sisters J. M. Cameron w serwisie Victoria & Albert Museum Collections
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.